بررسی تنوع ژنتیکی برخی ژنوتیپ‌های مرکبات ایران بر اساس خصوصیات مورفولوژی و نشانگرهای مولکولی ISSR و PCR-RFLP

Authors

  • بابک عدولی عضو هیئت علمی گروه فناوری تولید/پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری/ رامسر/ایران
  • بهروز گلعین عضو هیئت علمی پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری/رامسر/ایران
  • سمانه راهب محقق در پژوهشکده مرکبات و میوه های نیمه گرمسیری
Abstract:

سابقه و هدف: ژرم‌پلاسم مرکبات ایران تنوع ژنتیکی گسترده‌ای دارد که ناشی از دگرگرده‌افشانی، سابقه طولانی ازدیاد بذری و فراوانی جهش‌های ژنتیکی است. برای تعیین وضعیت رده‌بندی، روابط فیلوژنتیک و فاصله ژنتیکی بین افراد این ذخیره ارزشمند ژنتیکی باید از ویژگی‌های مورفولوژی در کنار نشانگرهای مولکولی مبتنی بر DNA استفاده کرد. در تحقیق حاضر برای کسب اطلاعاتی در مورد درجه قرابت ژنتیکی موجود بین 79 ژنوتیپ ناشناخته محلی مرکبات موجود در کلکسیون ایستگاه تحقیقاتی کترا و تعیین فاصله نسبی آنها از 18 رقم تجاری، سه نوع نشانگر (مورفولوژی، ISSR و PCR-RFLP) مورد استفاده قرار گرفت. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر به صورت تحقیقی سه ساله و به منظور دستیابی به اطلاعات شناسنامه‌ای 79 ژنوتیپ محلی ناشناخته و 18 رقم تجاری مرکبات (شاهد)، تعیین روابط فیلوژنتیک و فاصله ژنتیکی آنها با یکدیگر انجام گرفت. این پژوهش بر اساس بررسی مقایسه‌ای تعداد 19 صفت رویشی و 40 صفت زایشی و تجزیه DNA کلروپلاستی مبتنی بر نشانگرهای ISSR وPCR-RFLP نمونه‌های برگی انجام گرفت. میانگین سه ساله صفات مورفولوژیک بر اساس استانداردهای توصیف‌نامه‌ای ثبت گردید. به منظور انجام مطالعات مولکولی، استخراج DNA از نمونه‌های برگی هر ژنوتیپ انجام و مقدار DNA با استفاده از نانودراپ در طول موج 260 نانومتر اندازه‌گیری شد. تجزیه خوشه‌ای داده‌های مورفولوژیک و مولکولی بر اساس داده‌های جفت نشده (UPGMA) و ضریب تشابه جاکارد صورت گرفت و اختلاف بین ژنوتیپ‌ها بر مبنای کدگذاری و رتبه‌بندی آنها صورت پذیرفت. یافته‌ها: نتایج حاصل از تجزیه خوشه‌ای داده‌های مورفولوژی و مولکولی با نرم‌افزارهای NTSYS-pc و POPGENE نشان داد که کلیه ژنوتیپ‌ها می‌توانند بر اساس صفات ظاهری و نشانگرهای ISSR و PCR-RFLP به ترتیب در ضریب تشابه‌های 40%، 53% و 60% به 12، 9 و 5 خوشه اصلی طبقه‌بندی شوند. طبق داده‌های مورفولوژی، اولین خوشه (A) به دو زیرگروه تقسیم شد که یکی از آنها شامل 3 رقم لیمو بود. در خوشه دوم (B) همه ارقام پرتقال و نارنگی و در خوشه سوم (C) بالنگ، دارابی و گریپ‌فروت دانکن قرار داشتند. نتایج حاصل از تجزیه نشانگر ISSR نشان داد که درصد چند شکلی ژنوتیپ‌های بررسی شده از 92 درصد تا 53 درصد به ترتیب برای نشانگرهای N10 و N1 متغیر بود و تعداد قابل توجهی از آنها قرابت نزدیکی با پرتقال داشته‌اند. نتایج این مطالعه همچنین نشان داد که کامکوات بر اساس مشخصات مولکولی و صفات ظاهری جنسی متمایز از خانواده مرکبات است و می‌تواند در گروهی مجزا قرار بگیرد. از سوی دیگر، پرتقال‌ها، گریپ‌فروت‌ها و پوملوها همگی در یک گروه بودند و با این واقعیت که گریپ‌فروت‌ها دورگ‌هایی از پرتقال و پوملو هستند انطباق دارد. به این ترتیب، درجه مشابهت ژنوتیپ‌های ناشناخته محلی با یکدیگر و با رقم‌های شاهد تعیین شد. علاوه بر این، تمایز سه گونه C. reticulata، C. medica و C. maxima نیز به خوبی ممکن شد. نتیجه‌گیری:داده‌های حاصل از اندازه‌گیری صفات مورفولوژیک و مولکولی ژنوتیپ‌های ناشناخته مرکبات کلکسیون کترا می‌تواند اطلاعات شناسنامه‌ای هر ژنوتیپ ناشناخته محلی را مشخص و همچنین فاصله ژنتیکی و روابط فیلوژنتیک آنها را با یکدیگر و با رقم‌های تجاری تعیین کند. به این ترتیب، می‌توان در آینده بر اساس نتایج حاصله، گزینشی کارآمد از والدین تلاقی‌ها را برای دستیابی به اهداف برنامه‌های اصلاحی و ایجاد ارقام جدید ممکن کرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تنوع ژنتیکی چند رقم انگور استان خراسان رضوی بر اساس نشانگرهای مولکولی RAPD و ISSR

در این تحقیق، تنوع ژنتیکی پانزده رقم انگور شامل شش رقم بومی استان خراسان رضوی، هشت رقم وارداتی ترکمن متعلق به گونه Vitis viniferaو یک رقم متعلق به گونه Vitis muscadiana با استفاده از نشانگرهای RAPD و ISSR مورد بررسی قرار گرفت. هفت آغازگر رپید و هفت آغازگر ISSR به ترتیب تولید 59 و 58 نوار با وضوح بالا و تکرارپذیر کردند که همگی چندشکلی را در بین ارقام نشان دادند. گروه بندی ژنوتیپ‌ها به روش تجزیه ...

full text

بررسی تنوع ژنتیکی برخی ارقام مرکبات شمال ایران با استفاده از نشانگرهای مولکولی ریز ماهواره

چکیده در این مطالعه تنوع ‌ژنتیکی 29 رقم مرکبات شامل ارقام پرتقال، نارنگی، نارنج، پوملو و تیپ‌های طبیعی با استفاده از هشت جفت آغازگر ریز ماهواره‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت. DNA ژنومی استخراج شده از نمونه-های گیاهی با این آغازگرها تکثیر و محصولات حاصل با استفاده از ژل پلی اکریل آمید الکتروفورز شدند. از مجموع 97 باند امتیازدهی شده برای نشانگر ISSR، تعداد 78 باند معادل 22/80 درصد باندها چند شک...

full text

بررسی تنوع ژنتیکی برخی ارقام مرکبات شمال ایران با استفاده از نشانگرهای مولکولی ریز ماهواره

چکیده در این مطالعه تنوع ‌ژنتیکی 29 رقم مرکبات شامل ارقام پرتقال، نارنگی، نارنج، پوملو و تیپ‌های طبیعی با استفاده از هشت جفت آغازگر ریز ماهواره‌ای مورد ارزیابی قرار گرفت. DNA ژنومی استخراج شده از نمونه-های گیاهی با این آغازگرها تکثیر و محصولات حاصل با استفاده از ژل پلی اکریل آمید الکتروفورز شدند. از مجموع 97 باند امتیازدهی شده برای نشانگر ISSR، تعداد 78 باند معادل 22/80 درصد باندها چند شک...

full text

تنوع ژنتیکی برخی ژنوتیپ های بومی آلبالو در ایران بر اساس نشانگرهای مورفولوژیکی و مولکولی

در پژوهش حاضر تنوع ژنتیکی نوزده ژنوتیب آلبالوی بومی کشور از استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی، کردستان، تهران، کهگیلویه و بویراحمد، اصفهان، کرمان، خراسان رضوی، البرز، فارس و رقم اردی بوترمو از مجارستان به عنوان شاهد، به کمک نشانگرهای مورفولوژیکی و مولکولی مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش اول سی و چهار صفت کیفی و یازده صفت کمی مورد مطالعه قرار گرفت. تجزیه واریانس تفاوت معنی‌داری در سطح احت...

full text

تنوع ژنتیکی برخی جمعیت‌هایهندوانه (Citrullus lanatus var. lanatus) بر اساس صفات مورفولوژیک و نشانگرهای ریزماهواره(ISSR)

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی بین جمعیت‌های هندوانه بومی ایران،24 جمعیت بومی به همراه یک رقم خارجی (دورگ F-1 شرکت ساکاتا) با استفاده از صفات مورفولوژیک و نشانگرهای ISSR مورد مطالعه قرار گرفتند. برای بررسی تنوع مورفولوژیکی، جمعیت‌ها در مزرعه و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار کاشته شده و صفات مورفولوژیک آن‌ها شامل تعداد میوه در بوته، طول بلندترین شاخه، وزن میوه، طول و عرض میوه و ضخامت پ...

full text

بررسی تنوع ژنتیکی برخی نمونه‌های زعفران ایران با استفاده از نشانگرهای ملکولی RAPD و ISSR

زعفران یکی از با ارزش‌ترین گیاهان دارویی و ادویه‌ای در جهان است. با وجود قدمت کشت طولانی این گیاه در کشور، مطالعات اصلاحی محدودی به واسطه تولیدمثل غیرجنسی این گیاه انجام شده است. به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم زعفران ایران، 65 نمونه مختلف زعفران از نواحی عمده کشت در خراسان شامل تربت‌حیدریه، گناباد، مه ولات، قائنات و فردوس جمع‌آوری و از طریق نشانگرهای مولکولی مورد مطالعه قرار گرفت. آغازگ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 27  issue 2

pages  73- 85

publication date 2020-08-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023